Tuesday, July 10, 2012

පරිස්සමින් ! දු‍ටුවාද සර්පයා?

අද ටිකක් විතර වෙනස් මාතෘකාවක් කතා කරන්න හිතුවා. ලෙඩක් ගැන බ්ලොග් එකේ ලෙඩක් ගැන නොලියා අපිට ලෙඩක් වෙන්න පුළුවන් සර්පයන් ගැන කතා කරන්නයි මේ සූදානම.


1. කවුද මේ සර්පයෝ?


ඒ ගැන නොදන්නෙ කවුද නේද? සර්පයෝ උරගයෝ(reptiles). පාද රහිතයි. ශරීරය කොරපොතු (scales) වලින් වැහිලා තියනවා. 


සෑම සර්පයෙක්ගේම ,පි‍ටුපසට හැරුණ දත් තිබෙනවා. විෂ සහිත සර්පයන්ගේ ඛේට ග්‍රන්ථි දෙකක් විශේෂණය වීමෙන් විෂ ග්‍රන්ථි සෑදී ඇති අතර ඒ විෂ සිය ගොදුර කරා එන්නත් කිරීමට හැකි වන ලෙසට විකසනය වූ රදනක දත් (fangs) යුගලක්ද ඔවුන් සතුව තිබෙනවා.


පොළොව මත (කාන්තාර වල පවා) , ජලයේ, ගස් මත ආදී මිහිපිට ඇති සියළුම ස්ථාන වල සර්පයන් දක්නට ලැබෙනවා.


2.ශ්‍රී ලංකාව තුළ සර්පයන් කීදෙනෙකු සිටීද?


ලංකාවෙ ඉන්න සර්පයෝ සංඛ්‍යාව නම් සංගණනය කරලා නැතුව ඇති. ඒත් සර්ප විශේෂ ගණන නම් මෙසේ දක්වන්න පුළුවන්.
ගොඩබිම වසන සර්පයන් විශේෂ 83යි
දියෙහි වසන සර්පයන් 13 යි.


3. සියලුම සර්පයන් විෂ සහිතද?


පැහැදිලිවම නැහැ. කොටින්ම කියනවා නම් ශ්‍රී ලංකාවෙ හමුවන සර්ප විශේෂ 83න් විෂ සහිත සර්පයන් හමු වන්නේ 8ක් පමණයි.


විෂ අනුව සර්පයන් කොටස් 3කට බෙදිය හැකියි.

  • උග්‍ර විෂ සර්පයන්
  • මඳ විෂ සර්පයන්
  • නිර් විෂ සර්පයන්



4. අපට හමු වන් උග්‍ර විෂ සර්පයන් පිළිබඳව දැන් මඳක් විමසා බලමු.


නයා (Naja naja)
cobra
nalla paambu -tamil

කුඩා දරුවෙකුට පවා පහසුවෙන් හඳුනාගත් හැකි සර්පයෙක්. මන්ද යත් පෙනය (hood) සහිතව ලංකාවේදී හමු වන එකම සර්ප විශේෂය මෙයා නිසා. පෙනයේ ඇතුළු පස ඇති සිංහල "ප" අකුරේ හැඩය නිසා කැපී පෙනෙනවා.  ( 'ප' අකුර හඳුනන්නේ අපි විතරනෙ. ඒ නිසා අනිත් අයට ඒ සලකුණ පෙනෙන්නේ උපැස් යුවලක හැඩයෙන් ලු.(spectacle marking))
හොඳින් විකසනය වූ රදනක දත් යුගල විෂ,ගොදුර තුළට පහසුවෙන් එන්නත් කරනවා. 


මේ විෂ වැඩි වශයෙන් බලපාන්නේ ස්නායු පද්ධතියටයි.(neurotoxins)
ඒ නිසා දෂ්ඨ කිරීමකදී දෙනෙත් විවර කිරීමේ අපහසුව, ආහාර ගිලීමේ අපහසුව, සිහිය නිරවුල් නොවීම, ශ්වසන අපහසුතා ආදිය ඇති වීමට ඉඩ තිබෙනවා.  දශ්ඨ කිරීමට ලක් වූ ස්ථානයේ ඉදිමීමක් ද දක්නට ලැබෙනවා. (පොළඟා සපා කෑමකදීට වඩා ඉදිමීමට කල් ගත වනවා)




තෙල් කරවලා / මගමරුවා ( Bungarus caeruleus)
Common krait / Indian Krait
Yettadi virian - tamil

සමාන්‍යයෙන් දිග මීටර් 0.9ක් පමණයි.නිල් කළු පැහැති සර්පයෙක්. ශරීරයේ සුදු පැහැති මුදු යුගල් වශයෙන් පිහිටා තිබෙනවා.(40ක් පමණ).මේ ඉරි වඩාත් පැහැදිලි වන්නේ ලාබාල අවදියේදී වන අතර වයසට යන විට ඒවා පෙනෙන නොපෙනෙන මට්ටමකට පත් වෙනවා.
 සිරුර මතුපිට තෙල් ආලේප කළ ලෙසට දිලිසෙන ස්වභාවයක් ඇති නිසා තෙල් කරවලා වශයෙන් හැඳින්වෙනවා.
මෙයාගේ ක්‍රියාකාරීත්වය හොඳින්ම දකින්නට හැකි වන්නේ රාත්‍රී කාලයේදීයි. එනම් වැඩිපුරම දශ්ඨ කිරීම් වාර්තා වන්නේ රාත්‍රි කාලයේ




මුදු කරවලා ( Bungarus ceylonicus)
Ceylon krait
Yettadi virian -tamil


ශ්‍රී ලංකාවට ආවේණික සර්පයෙක්. හොඳින් වැඩුණ වැඩිහිටි සර්පයෙකු දිගින් සෙ. මී. 75ක් පමණ වෙනවා.
තද කලු පැහැතියි. ශරීරය වටා තනි සුදු පැහැති මුදු පිහිටා තිබෙනවා. තෙල් කරවලාගේ මෙන් නොව උදරය වටාද මෙම මුදු දිවෙනවා.



බහුලව වාර්තා වන්නේ කඳුකර ප්‍රදේශ වලින්. මහනුවර, පේරාදෙණිය,ගම්පොල, නාවලපිටිය බලංගොඩ ආදී ප්‍රදේශ වල වැඩිම ව්‍යාප්තියක් පෙන්නුම් කෙරෙනවා.
මෙයාත් වැඩිපුරම දශ්ඨ කරන්නේ රාත්‍රී කාලයේදී. 


තෙල් කරවලා සහ මුදු කරවලා යන දෙන්නා දශ්ඨ කළ විටදීත් ඇති වන රෝග ලක්ෂණ බොහෝ දුරට නාගයා ගේ දශ්ට කිරීමට සමානයි. නමුත්, නාගයාගේ හෝ පොළඟාගෙ දශ්ඨ කිරීමේදී මෙන්, විශාල ඉදිමීමක් දක්නට ලැබෙන්නේ නැහැ.




පොළඟා (viper)
දේහය කෙටි මහත ස්වභාවයක් ගන්නවා. හිස ත්‍රිකෝණාකාර වන අතර කරවලාගේ මෙන් නොව හිස පැහැදිලි ගෙලකින් දේහයෙන් වෙන් වෙනවා.



වැලි පොළඟා (Echis carinatus)
Saw scaled viper.
Surattai paabbu - tamil


සාපේක්ෂව කුඩා සර්පයෙකි. දැති සහිත කොර පොතු නිසා " saw scaled viper" යන නම ලැබී තිබෙනවා. 


හිසෙහි මතුපිට ඇති "කුරුලු පාදයක සලකුණ" (bird foot mark) නිසා අනිකුත් පොළොඟුන් විශේෂ වලින් වෙන් කරගැනීමට හැකියි.


බහුලව දක්නට ලැබෙන්නේ තෘණ බිම් වැනි විවෘත ප්‍රදේශ වලය. දශ්ඨ කිරීම් බහුල වන්නේ රාත්‍රි කාලයේදීය.


දශ්ඨ කිරීමකින් පසුව රෝග ලක්ෂණ පහල වීම දශ්ඨ කළ ස්ථානය ඉදිමීමෙන් ආරම්භ වනවා.
මොවුනගේ විෂ රුධිර කැටි ගැසීමට බාධා පමුණුවන අතර, ඒ නිසා විදිරුමස් වලින් ලේ ගැලීම, මුත්‍රා, සෙම සමග රුධිරය පිට වීම සිදු වෙනවා. දශ්ඨ කිරීමට ලක් වූ ස්ථානය නරක් වී යාමට (necrosis) ඉඩ තිබෙනවා.
මිය යාම් වලට හේතුව වන්නේ ලේ විෂ වීම, හ්රද අකර්මන්‍ය වීම, වකුගඩු අකර්මන්‍ය වීම අදියය්. සපා කෑමේ සිට සති 2ක් පමණ කාලයක් ගත වූ පසුවද මරණය සිදුවිය හැකියි.



තිත් පොළඟා ( Duboia russelli )
Russell's viper
kannadi virian - tamil


කෙටි මහත සර්පයෙක්. දේහය දුඹුරු පැහැතියි
ගෙල සිට වල්ගය දක්වා දිවෙන තද දුඹුරු පැහැති ඉලිප්සාකර සලකුණු පේළි 3 බැගින් පිහිටයි.


මොවුනගේ විෂද වැඩි වශයෙන් බලපාන්නේ රුධිර කැටිගැසීමේ ක්‍රියාවලියටයි



පොළොන් තෙලිස්සා / කුණක‍ටුවා (Hypnale hypnale)
Humped nose viper
Komberi mukkan - tamil


හිසේ ඉදිරි කෙලවරේ නාස් පුඬු සහ දෑස් අතර ඉහළට වක් වූ හොම්බක් (hump) වැනි කොටසක් දක්නට ලැබෙනවා. 
මෙයාගේ විෂ එතරම් ප්‍රබල නැති බව පෙරදී විශ්වාස කළත්, දැන් එය එසේ නොවන බව පැවසෙන්නේ දරුණු වකුගඩු අකර්මන වීම්, රුධිර කැටිගැසීමේ ගැටලු වාර්තා වී ඇති නිසායි.


කැලෑ ප්‍රදේශ වල සැඟවී සිටීමට ප්‍රියතාවයක් දක්වනවා.

පළා පොළඟා (Trimeresurus trigonocephalus)
Green pit viper
pachchai virian -tamil
photo - Harsha Matharage
ඇපල් කොල පැහැති දේහයත්, කලු සහ කහ පැහැති පුල්ලිත් නිසා පහසුවෙන් හඳුනා ගන්න පුළුවන්. 
රුධිර කැටි ගැසීම ප්‍රමාද වීම්, හර්ද අකර්මණ වීම්, ස්නායු පද්ධතියට බලපෑම් ආදිය ඇති වීමේ අවධානමක් තිබුනද ඒ නිසා මරණයට පත් වීම් මෙතෙක් වාර්තා වී නැහැ.
සියලුම  දේශගුණ කලාව වල දක්නට ලැබුණත්, තේ, කෝපි, කුරුඳු ආදී වතු වල බෙහෙවින් හමුවනවා.



5.උග්‍ර විෂ සහිත ඉහත සර්පයන් හැරුණ විට, මඳ විශ සහ නිර්විෂ සර්පයන්ද බොහොමයක් අපට හමු වනවා. 
ඒ ගැන පුංචියට හෝ සටහනක් තැබිය යුතු යි.


මඳ විෂ

  • මාපිලා / ලේ මාපිලා (Boiga forsteni) /Cat snake
  • ඇහැ‍ටුල්ලා (Ehatulla nasuta) / eye plucker
  • දියබරියා (Cerberus rynchops rynchops) / Water snake



නිර් විෂ

  • ගැරඬියා ( Ptyas mucosus) / Rat snake
  • දාර කරවලා (Cercaspis carinatus) / Ceylon Wolf Snake




6.සර්පයන් දශ්ඨ කිරීම් වලක්වා ගන්නේ කොහොමද?



  • බොහෝ අවස්ථා වලදී සපා කෑමට ලක් වන්නේ දෙපා. ඒ නිසා සර්පයන් ගැවසිය හැකි ස්ථාන් වල ඇවිදීමේදී සපත්තු, බූට්ස්, දිග කලිසම් ඇඳීම සුදුසුයි. 
  • රාත්‍රී කාලයේදී  ඇවිදීමේදී ප්‍රබල ආලෝකයක් ගෙන යාම මගින් ඔබට සර්පයන් දැක ගැනීමට හැකියාව ලැබෙනවා. 
  • සර්පයන් කම්පන වලට සංවේදීයි. එම නිසා කැලෑ වල ආදියේ ඇවිදීමේදී කෝ‍ටුවකින් බිමට තට්‍ටු කරමින් යාමෙන් ඔබගේ ගමන් මාර්ගයේ සිටින සර්පයන් එයින් ඈත් කර තැබිය හැකියි.
  • සර්පයන් හැසිරවීමේ විශේෂ පුහුණුවක් ඔබට නොමැති නම්, මිය ගිය හෝ, පණ ඇති සර්පයන් ඇල්ලීමට යාමෙන් වලකින්න
  • හුඹස්, ගස් බෙන, ලී කොට යටට වැනි ස්ථාන වලට අත දැමීමෙන් වලකින්න.

(මොළය පාවිච්චි කිරීමෙන් බොහෝ අනතුරු වලක්වා ගැනීමට පුළුවන්)


7.සර්පයෙකු දශ්ඨ කිරීමකදී ප්‍රථමාධාර ලබා දෙන්නේ කෙසේද?



  • රෝගියාගේ බිය නැති කරන්න. ඔබත් කලබල වී කටයුතු කළොත් රෝගියා තවත් බියට පත් වෙනවා.
  • රෝගියා නොසොල්වා තබන්න.
  • සපා කෑම අතක හෝ කකුලක නම්,එය නොසෙල්වෙන පරිදි ආධාරකයක් මත තබා බඳින්න.
  • වේදනා නාශකයක් ලෙසට පැරසිටමෝල් හැරුණ විට වෙනත් කිසිදු ඖෂධයක් දෙන්නට එපා.
  • දශ්ඨ කිරීමට ලක් වූ ස්ථානය ගලායන වතුරෙන් සෝදන්න. නමුත් එතැන අතුල්ලන්නට එපා.
  • රෝගියා නොසොල්වා හැකි ඉක්මනින් රෝහලක් කරා ‍රැගෙන යන්න. දශ්ඨ කිරීම සිදු කළ සර්පයා හැකිනම් රෝහලට ‍රැගෙන යන්න. එවිට ප්‍රතිකාර කිරීම පහසු වේ.




(සර්පයන් පිළිබඳව තවත් බොහෝ කරුණු තිබෙනවා. එම නිසා මේ ලිපියට අදාල කුමක් හෝ කරුණක් මා අතින් මග හැරුණේ නම්, ඒ පිළිබඳව කමෙන්ට් එකකින් කියන්න. ඒ වගේම මතු වූ ගැටලුවක් තිබේ නම්, ඒ පිළිබඳවත් අසන්න.)


තවත් දෙයක්, ලෙඩක් ගැන බ්ලොග් එකේ ඊළඟ ලිපිය ලියන්න බලාපොරොත්තු වෙන්නේ තැලිසීමියාව පිළිබඳව. ඒ ලිපියට ඇතුළත් කළ යුතුයි කියා ඔබ සිතන යම් කරුණක් තිබෙනවා නම් මෙතෙන්ට ගිහින් ඒ ගැනත් මට කියන්න.







ඊළඟට ලියන්න බලාපොරොත්තු වන්නේ තැලිසීමියාව පිළිබඳව. ඒ ලිපියේ අඩංගු විය යුතු කරුණු ලෙස ඔබ සිතන්නේ මොනවාද?


Monday, April 2, 2012

පිටගැස්ම


ඔන්න මම රබන් ගහලා, මල්වෙඩි එහෙම පත්තු කරලා අලුත් බ්ලොග් එක පටන් ගත්තා. 


බ්ලොග් එකේ පළවෙනි පෝස්ට් එකම ඒ තරම් අද කාලෙ සුලභ නැති ලෙඩකින් පටන් ගන්නයි යන්නෙ. ඒකට හේතු වුනේ අද වුනු පුංචි සිදු වීමක්.


මෝටර් බයිසිකලයෙන් ඇද වැටිලා තුවාල වුණ තරුණයෙක් ආවා අද හවස. දණහිසේ වුණ තරමක් ගැඹුරු තුවාලයට බෙහෙත් දැමීමෙන් අනතුරුවයි මම පිටගැස්ම එන්නත පිළිබඳව ඔහුගෙන් විමසා සිටියේ. 
"අවුරුදු 10ක් වගේ ඇතුළත පිටගැස්ම විදලා තියනවා ද?"
ඔහුගෙ පිළිතුර අපූරු එකක්


"පිටගැස්මට බේත් නම් ඕනා නෑ, එතන මළකඩ මොකුත් තිබුනෙ නෑ"


පිටගැස්ම, එහෙමත් නැත්නම්  tetanus පිළිබඳව ඒ වගේ මතිමතාන්තර නම් ඕනෑ තරම්.


"  අනේ මට මලකඩ ඇණයක් ඇනුනා, ඉක්මනට පිට ගැස්ම එකක් විදින්න"   කියාගෙන එන අයත් අනන්තයි


ඔන්න මගෙ පළවෙනි ප්‍රශ්නය....


1) පිටගැස්ම සහ මලකඩ ඇණ අතර ඍජු සම්බන්ධයක් තිබේද?
උත්තරය ඍජු සම්බන්ධයක්  "නැත"


2) එහෙනම් මොකද්ද මේ හැමෝම හිතාගෙන ඉන්න කතාව?
ඒකට උත්තරේ පස්සෙ කියන්නම්.


ඔන්න මම මුල ඉඳන්ම විස්තරේ පටන් ගන්නයි යන්නෙ.


3) මොකද්ද මේ පිටගැස්ම හෙවත්  tetanus?


මේ සඳහා මූලිකවම වග කියන්න ඕනා clostridium tetani  බැක්ටීරියාව . ඒ මගින් නිපදවන විෂ රසායනිකයක් වන  tetanospasmin නිසා අපේ ශරීරයේ මාංශ පේශී වල, ස්නායු පද්ධතියෙ  ක්‍රියාකාරීත්වයට බාධා පැමිණීම තමයි මෙහිදී සිදු වෙන්නෙ.






4) කවුද මේ clostridium tetani ? මොනවද කරන්නෙ?


බැක්ටීරියාව අක්‍රිය ස්වරූපයෙන් (spores) මළ අපද්‍රව්‍ය වල  (ගවයන් වැනි සත්ව මළ ප්‍රධානයි) , පසේ, ධූවිලි වල, විවිධාකාර උපකරන මතුපිට (යකඩ ඇණද ඇතුළුව) වල ඉන්නවා. 


අපේ ඇඟේ මොකක් හරි ක්‍රමේකින් තුවාලයක් වුණොත් [පිච්චීමක්, කැපීමක්,සිදුරු වීමක්-{body piercing  ගැනත් අමතක කරන්න එපා}] මේ බැක්ටීරියා බීජ, නැත්නම් spores අපේ රුධිරයට එක් වෙනවා. එහිදී මම මුලින් කියපු tetanospasmin විෂ රසායනය නිපදවනවා. මේ විෂ රසායනය අපේ පර්යන්ත ස්නායු පද්ධතියේ  ක්‍රියාකාරිත්වය ට බාධා එල්ල කිරීමක් තමයි මෙහිදී සිදු වෙන්නෙ.


6)පිට ගැස්ම  රෝගියා හඳුනා ගන්නට උදවු වෙන ලක්ෂණ මොනවාද?


බැක්ටීරියාව රුධිරගත වීම සහ රෝග ලක්ෂණ පහල වීම අතර කාල සීමාව දින 1ක සිට මාස කීපයක් පමණ වන්නට හැකියාවක් තියනවා. ඒ නිසා ඇතැම් විට තුවාලයක් පිළිබඳව මතකයත් ඒ වන විට රෝගියාගෙන් ගිලිහී ගොස් තිබිය හැකියි.


රෝගයට අනන්‍ය වන රෝග ලක්ෂණ මතු වන්නට පෙර, උණ, හිසරදය, මස් පිඬු  සහ හන්දිපත් වේදනාව ආදී ලක්ෂණ රෝගියා විසින් අත්දකිනවා.සැබෑ පිටගැස්ම ලක්ෂණ මතුවන්නේ ඉන් අනතුරුවයි. පර්යන්ත ස්නායු පද්ධතියට ඇති කරවන බලපෑම සමගම, මාංශ පේශී වල  නිවැරදි ක්‍රියාකාරීත්වට බධා එල්ල කරනවා. එම නිසා මස් පිඬු වල තද වීම (hypertonia)   පෙන්නුම් කෙරෙනවා.


මේ මගින් ඇති වන රෝග ලක්ෂණ කිහිපයක් මෙසේ දැක්විය හැකියි. 


a)හනු වල මස් පිඬු තද වීම නිසා මුඛය විවර කිරීමට අපහසු වීම. - trismus sign (lockjaw)
                                   http://www.astrium.com/uploads/images/dossier/tetanos7.


b)මුහුණේ මාංශ පේශි වල ඇති වන තද ගතිය නිසා රෝගියාගේ මුහුණේ නියවීමකට සමාන පෙනුමක් ඇති වීම. (risus sardonicus)


                                  http://otm.oxfordmedicine.com/content/vol5/issue1/images/large/med-9780199204854-graphic070622002.ጅፐግ


c)පසුපසට වක් වූ සිරුර සහ පසු පසට නැවී ගිය හිස. (ophisthotonus)


                                           http://kardzmed.com/kardz/images/stories/tetanus.ጅፕግ


d)muscle spasms


e)ආහාර ගිලීමේ අපහසුතාවය සහ ශ්වසනයේ අපහසුතාවය.


f) හර්ද ස්පන්දනයේ අක්‍රමිකතාවයන් සහ රුධිර පීඩනයේ ඇති වන විචලනය වීම.


7) පිටගැස්ම රෝගය වලක්වා ගන්නේ කෙසේද?


පිටගෙස්ම රෝගය වලක්වා ගැනීම උදෙසා අනුගමනය කරන මූලිකම කාර්යය වන්නේ, ජාතික ප්‍රතිශක්තිකරණ වැඩසටහන මගින් ලබා දෙන එන්නත. 




දරුවෙකු ට මාස 2, 4, 6, 18 යන කාල වල ලබා දෙන ත්‍රිත්ව එන්නතෙහි පිට ගැස්ම සඳහා වන ප්‍රතිශක්තිය අඩංගු වෙනවා.(ත්‍රිත්ව එන්නත මගින් ආවරනය කරනු ලබන අනෙක් රෝග දෙක වන්නේ ගලපටලය -diphtheria හා කක්කල් කැස්සයි-pertusis. එමෙන්ම වර්තමානයේදී හිමෝ‍ෆිලස් ඉන්ෆ්ලුවන්සාවට හා හෙපටයිටිස් සඳහා වන එන්නත් ද මේ සමගම දෙනු ලබනවා.එමෙන්ම පාසලට ඇතුළත් වීමේදී, එනම් අවුරුදු 5 දී සහ අවුරුදු 13 දී පමණද පිටගැස්ම සඳහා වන තවත් එන්නත් දෙකක් දීම සිදු කෙරෙනවා. )


යම් කිසි පුද්ගලයෙකු පිටගැස්ම එන්නත් 6 ම ලබාගෙන ඇත්නම් , තවත් වසර 10ක් ගතවන තුරු සාමාන්‍යයෙන් ඔහුට එන්නත අවශ්ය වන්නේ නැහැ. ( එහෙත් තුවාලයේ ස්වභාවය මත එය වෙනස් විය හැකියි)


මීට අමතරව ගර්භනී මවුවරුන්ට ද පිට ගැස්ම එන්නත ලබා දීම සිදු කෙරෙනවා.ඒ අලුත උපන් බිළිඳා පිටගැස්මෙන් ආරක්ෂා කරන්නයි


මේ කියන බේත් විදින එක සෞඛ්‍ය ක්ංඒත්‍රයේ වගකීම. නමුත් රෝගියා විසින් ද සිදු කළ යුතු දේ තිබෙනවා. එනම් තුවාලයක් සිදු වූ විට එය  හොඳින් පිරිසිදු කිරීම, වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය තුවාල සඳහා නොපමාව ඒ සඳහා එළඹීම, විශේෂයෙන්ම දිය වැඩියා රෝගීන් හැකි ඉක්මනින් වෛඩ්‍ය වරයෙකු හමු වීම ආදී කරුණුයි.


**පිටගැස්ම සහ මලකඩ ඇණ අතර සම්බන්ධයක් තිබේද?
මළකඩ ඇණ සහ පිටගැස්ම අතර ඇති සම්බන්දතාවය ගැන සිතා බැලුවොත් එහිද තරමක පදනමක් තිබෙනවා. මලකඩ ඇණයක් යනු පරණ වෙමින් පවතින්නක්. එම නිසා එහි පිටගැස්ම බැක්ටීරියාව ඇතුළු විශ බීජ ‍රැඳීමෙ හැකියාව වැඩියි. එමෙන්ම ඇණයක් මගින් තුවාල වීමෙ හැකියාව ද ඉහලයි. එම නිසා විෂ බීජ රඳවා ගැනීමෙ හැකියාව ඇති මලකඩ සහිත යකඩ ඇණයකින් තුවාල වූ විට පිටගැස්ම සෑදීමෙ අවධානමක් තිබෙනවා.